Komentarze do liturgii


Definicja komentarza
Komentarz liturgiczny jest to część katechezy liturgicznej, podawana w postaci krótkich pouczeń, zachęt, wyjaśnień, wprowadzeń, podczas trwania liturgii (lub w łączności z liturgią, jeżeli mamy na myśli komentarz przed procesją wejścia).

Cel komentarza

Komentarz wprowadza wiernych w liturgię, w jej części, prowadzi ich do świadomego, pełnego, czynnego i owocnego uczestnictwa w liturgii. Czyni to poprzez objaśnianie obrzędów, kierowanie zewnętrznym uczestnictwem wiernych oraz poprzez budzenie wewnętrznej postawy wiary i dobrej woli.
Komentarz jest tym bardziej potrzebny, im większe jest zgromadzenie liturgiczne, im mniej jest ono przygotowane do przeżywania liturgii oraz wówczas gdy trudniejszy jest kontakt wzrokowy z celebransem (na przykład z powodu wielkości świątyni).

Rodzaj komentarza
Ze względu na przekazywaną treść i motywację komentarze dzielimy na:

- jednoczący – uwypuklający myśl przewodnią liturgii (na przykład komentarz po pozdrowieniu wprowadzający do liturgii dnia, komentarz przed liturgią słowa, gdy czytania są trudniejsze lub komentarz przed rozesłaniem),

- inicjacyjny – ukazujący sens danego obrzędu (na przykład komentarz przed rozpoczęciem liturgii, komentarz przed liturgią słowa, gdy ogólnie wprowadza w nią, komentarz przed procesją z darami, komentarz wprowadzający do liturgii uczty lub przed pieśniami bądź szczególnymi obrzędami).
Może wystąpić jeden komentarz przed wszystkimi czytaniami, bądź przed każdym czytaniem osobno. Powinien on wyjaśnić miejsca trudne i ukazać główną myśl czytań, nie może jednak być tylko zwykłym streszczeniem tychże czytań.

Osoba komentatora
Komentarz wykonuje komentator, który za pomocą krótkich objaśnień i pouczeń wprowadza wiernych w liturgię i przygotowuje ich do lepszego jej zrozumienia i przeżycia. Komentarz winien być przygotowany na piśmie, zaś sam komentator powinien być przygotowany do jego odczytania. Głos i postawa komentatora są bardzo ważne w czasie liturgii, jego skupienie oraz brak zbędnych czynności najlepiej uzupełniają przeczytany komentarz.
Podczas spełniania swojej funkcji komentator stoi w miejscu do tego odpowiednim, tak aby był widoczny dla wiernych, jednak nie może czytać z ambony.

Cechy komentarza
Komentarz sporządzony na piśmie, winien być poprawny teologicznie i wcześniej sprawdzony przez kompetentną osobę. Powinien być zwięzły, jasny, niezbyt częsty (około pięć razy w liturgii, wyjątkiem jest na przykład Triduum Paschalne) oraz wypowiedziany w odpowiednim czasie (gdy dana czynność odbywa się lub przed jej rozpoczęciem). Zaleca się, aby był on skierowany w formie zachęty, najlepiej przy użyciu pierwszej osoby liczby mnogiej. Ważne jest wyraźne i dobitne przeczytanie komentarza. Przygotowując komentarze można korzystać z ksiąg liturgicznych (lekcjonarz, mszał, księgi obrzędowe) lub z gotowych komentarzy liturgicznych i komentarzy biblijnych.

Liturgia Kościoła
 
W zakładce "Bibliografia"
do pobrania publikacje
ks. Marcina Kołodzieja