Kongregacja Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów w odpowiedzi na zapytania

odnośnie do obowiązku sprawowania Liturgii Godzin podaje następujące zasady:

[por. „Notitiae” 37 (2001) 190-194].

Pytanie: Jaka jest intencja Kongregacji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów odnośnie do zakresu obowiązku codziennej celebracji lub recytacji Liturgii godzin?

Odpowiedź: Wyświęceni są moralnie zobowiązani do całkowitej i codziennej celebracji lub recytacji oficjum na mocy samego przyjęcia święceń, jak to wynika z obrzędu święceń diakonatu i jak kanonicznie zostało postanowione w wyżej zacytowanym kan. 276 § 2, nr 3 Kodeksu Prawa Kanonicznego. Stąd recytacja ta przybiera charakter nie jakiejś prywatnej pobożności ani nabożeństwa wynikającego jedynie z własnej woli danego duchownego, lecz ma charakter istotnego aktu świętej posługi i misji duszpasterskiej.

Pytanie: Czy recytacja całego oficjum jest zobowiązaniem pod sankcją grzechu ciężkiego?

Odpowiedź: Należy wziąć pod uwagę to, co następuje:

A) Od częściowego, czy nawet całkowitego recytowania oficjum usprawiedliwia poważna przyczyna bądź słabe zdrowie, bądź posługa duszpasterska, bądź wypełnianie miłosierdzia, bądź zmęczenie, nie zaś lekka niedogodność, zgodnie z następującą zasadą ogólną: prawo kościelne czysto pozytywne nie obowiązuje przy poważnej przeszkodzie;

B) Jest niedozwolone opuszczenie oficjum czy to całkowite, czy częściowe z czystego lenistwa lub z powodu niekoniecznego odpoczynku, przeciwnie jest to lekceważenie, w poważnej materii, urzędowego obowiązku i pozytywnego prawa kościoła;

C) Racją usprawiedliwiającą nieodmawianie Jutrzni bądź Nieszporów może być tylko przyczyna większej wagi, ponieważ te godziny liturgiczne są „głównymi częściami codziennego oficjum” (KL 89);

D) Jeśli kapłan ma obowiązek tego samego dnia wiele razy celebrować Mszę świętą bądź przez wiele godzin spowiadać, bądź wielokrotnie głosić kazanie i jest z tego tytułu zmęczony, ze spokojnym sumieniem może uważać, że jest to dla niego słuszna przyczyna opuszczenia jakiejś proporcjonalnej części oficjum;

E) Własny ordynariusz kapłana lub diakona może ze słusznej albo poważnej przyczyny, jeśli zajdzie taka potrzeba, dyspensować go od częściowego lub całkowitego odmawiania oficjum bądź zgodzić się mu na zamianę na inny akt pobożności (jak np. Różaniec, Droga krzyżowa, lektura biblijna lub duchowa bądź myślna modlitwa rozsądnie przedłużona, itd.).

Pytanie: Jakie jest właściwe znaczenie kryterium „pory dnia odpowiadającej poszczególnym godzinom” w omawianej tu kwestii?

Odpowiedź: Odpowiedź domaga się rozróżnienia w zależności od różnorodności przypadków.

A) Godzina czytań nie jest ściśle złączona z określonym czasem i dlatego może być odmawiana o jakiejkolwiek rozsądnej godzinie, może być zaś opuszczona, jeśli zachodzi jakaś przyczyna z tych, które zostały przytoczone powyżej w pkt. 2. Zgodnie ze zwyczajem Godzina czytań może być celebrowana już od godzin wieczornych lub nocnych dnia poprzedniego po odmówieniu Nieszporów (zob. OWLG 59).

B) To samo należy powiedzieć o Godzinie w ciągu dnia, ponieważ nie wyznaczono dla niej określonego czasu, przy jej odmawianiu należy zachować czas, jaki przypada między godzinami porannymi a wieczornymi. Poza chórem, z trzech Godzin przedpołudniowej, południowej i popołudniowej „należy odmówić tylko jedną, odpowiadającą danej porze dnia, aby w ten sposób zachować tradycję modlitwy w ciągu dnia i pośród pracy” (OWLG 77).

C) Jak wskazuje sama nazwa Jutrznia winna być odmawiana oczywiście w godzinach porannych. Nieszpory zaś w godzinach wieczornych; jednak jeśli ktoś nie mógł odmówić Jutrzni w godzinach porannych, jest zobowiązany odmówić ją, jak tylko będzie mógł. Podobnie Nieszpory, jeśli nie mogą być sprawowane w godzinach wieczornych, winny być odmówione, jak tylko będzie to możliwe. Innymi słowy przeszkoda związana z „odpowiednią porą dnia” nie jest sama z siebie przyczyną usprawiedliwiającą nieodmówienie Jutrzni bądź Nieszporów, ponieważ chodzi o „Godziny szczególne” (KL 89), które „mają wielkie znaczenie” (OWLG 40). Ten, kto chętnie wywiązuje się ze służby i stara się gorliwie głosić chwałę Stworzyciela świata, może po hymnie odpowiedniej godziny odmówić przynajmniej psalmodię opuszczonej godziny i zakończyć jednym krótkim czytaniem i modlitwą.

Powyższe odpowiedzi zostały ogłoszone za zgodą Kongregacji do spraw Duchowieństwa.

Watykan, 15 listopada AD 2000.